Türk- İş, 2023 Ağustos ayı için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Bu verilere göre Ağustos ayında Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 12 bin 198 TL’ye, gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 39 bin 733 TL’ye yükseldi. Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” de aylık 15 bin 813 TL olarak açıklandı.
Türk-İş’ten yapılan açıklamada, mutfak enflasyonunun aylık 4,63, yıllık 77,04, yıllık ortalama olarak da yüzde 107,80 oranında artış kaydettiği belirtildi.
“Hayat pahalılığı, yüksek enflasyon altında satın alma gücü gerileyen ücretler, geçim sıkıntısı, özellikle gıda fiyatlarındaki sürekli gerçekleşen sert yükselişler insanların daha da zor bir yaşam sürmesine neden oluyor” denilen açıklamada, “Artan vergiler, akaryakıt fiyatları, kiralar vs. haneleri fedakârlık yapmaya zorluyor” ifadeleri kullanıldı.
Gıda fiyatlarındaki artış
Türk-İş hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Ağustos 2023 itibarıyla gözlemlenen değişim, harcama gruplarına göre şöyle açıklandı:
“Süt, yoğurt, peynir grubu: Bir ayda süt ortalama yüzde 12, yoğurt yüzde 14, peynir yüzde 26 zamlandı. Market markalı (private label) süt fiyatları 21,5 TL/L, peynir 117,5 TL/kg seviyesine geldi. 1,5 olması gerektiği kabul edilen süt yem paritesi 1,34 seviyesinde kalırken çiğ süt fiyatı resmi olarak hâlâ 11,50 TL seviyesinde.
Et, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum ürünlerini bulunduğu grup: Et ve Süt Kurumu (ESK), Ankara Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, Nisan sonu itibariyle ithal edilmiş olan karkas etleri düşük fiyattan vermesi sayesinde dana kıyma 190 TL, kuşbaşı 210 TL’den satılmaya başlanmıştı. Bu ürünler sırasıyla bu ay 269 TL ve 289 TL’den satıldı. Bunun yanında ulusal zincir marketler ve Ankara’nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden yerel marketlerinden pek çoğunda dana kıyma ortalama 303, kuşbaşı ortalama 340 TL’den reyonlardaki yerini aldı. Bir ayda balık (kültür) ve nohut yüzde 4, tavuk yüzde 7, yağlı tohumlar (kuruyemiş) ve yeşil mercimek, kırmızı mercimek ve yumurta oranında zamlandı. Dana etinin fiyatında sınırlı bir düşüş gözlemlendi. Tavuk yumurtasının tanesi 3,60 TL’nin üzerine çıktı.
Ekmek ve tahıllar grubu: Bir ay içinde pirinç, bulgur ve un yüzde 3’er, irmik ve makarna hafif seviyede zamlandı. Market markalı (private label) makarna fiyatları 20 TL/kg seviyesine yükseldi. Ankara’da 6,5 TL’ye satılan 200 gramlık beyaz ekmek üzerinden hesaplandığında 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek masrafı 682,5 TL oldu.
Taze sebze-meyve grubu: Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz gibi salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları geriledi. Patates ve kuru soğan fiyatları 20 TL’den 16,7 TL’ye düştü. Limon, turp, barbunya, domates, karnabahar fiyatları azaldı. Fasulye, börülce bamya, kabak, patlıcan fiyatları yükseldi. Bu ayın zam şampiyonu yüzde 66’lık artışla pazı oldu. Elma, karpuz, kiraz, muz zamlandı. Nektarın, çilek, kavun, üzüm fiyatları geriledi. En düşük fiyatlı meyve bu ay 20 TL ile elma oldu.
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grup: Bir ay içinde zeytinyağında yüzde 24, tereyağında yüzde 22, margarinde yüzde sekiz, ayçiçek yağında yüzde 5 fiyat artışı yaşadı.”
Türk-İş bunun yanı sıra tuzun yüzde 20, reçelin yüzde 15, bal ve şekerin yüzde 13, çayın ise yüzde 3 zamlandığına dikkat çekti.
DW/ANKA
