İnsan Hakları Derneği (İHD) verilerine göre; cezaevlerinde 651’i ağır olmak üzere bin 517 hasta tutuklu bulunuyor. 4 Ekim tarihi itibarıyla bu yıl içerisinde az 29 hasta tutuklu tedavi edilmediği için cezaevlerinde yaşamını yitirdi. Son olarak Şakran 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde kalan Yılmaz Özalp, geçirdiği kalp krizi sonrası kaldırıldığı hastanede 1 Ekim’de yaşamını yitirdi.
Yine cezaevinde kansere yakalanan ve hakkında “hayati riski var” yönünde sağlık raporu verilen Erhan Baştin adlı tutuklunun tahliye talebinin reddedilmesinden sadece iki gün sonra, 19 Ağustos’ta yaşamını yitirdiği önceki günlerde ortaya çıktı.
Mezopotamya Ajansı Muhabiri Emrullah Acar‘ın haberine göre Cezaevlerindeki tutuklulara dair her yıl veriler paylaşan Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün bu verilerinde hasta tutuklulara ilişkin hiçbir bilgi yer almıyor. İHD’nin elindeki verilere göre, sadece Şanlıurfa’da bulunan Şanlıurfa 1 ve 2 Nolu T Tipi ile Siverek 2 Nolu T Tipi cezaevlerinde 24’ü ağır olmak üzere en az 279 hasta tutuklu var.
Hasta tutuklulara yönelik yaklaşımı değerlendiren İHD Şaanlıurfa Şube Yöneticisi Gökhan Dayık, hasta tutukluların şartlı tahliyelerinin önünde mevcut yasal düzenlemelerden öte, “siyasi saikler”in olduğunu dile getirdi.
Her tutuklunun insan onuruna yakışır şartlarda tutulması gerektiğini vurgulayan Dayık, “Aksi halde her uygulama işkence ve kötü muamele suçlarını oluşturur. Ağır hasta olan tutukluların cezaevinde yaşamlarını yitirecek noktaya gelene kadar tutulması, yaşam hakkı ihlalidir. En temel insan hakkı ihlal ediliyor” dedi.
Dayık, “Sürekli hastalık, sakatlık ve yaşlılık durumlarında özel af ile tutukluların serbest bırakılması Anayasa’ya uygun. Ancak serbest bırakılanların, bu haktan yararlananların profiline baktığımız zaman bir ayrımcılık yapıldığı aşikârdır. Bu ayrımcılık Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır. Kişilerin cezaevinde tutulmalarına gerekçe yapılan suç kategorilerine göre kimisi cezaevinden çıkartılıyor, kimisi ise çıkartılmıyor. Cezaevinde kalamayacak durumda olan yaşlı insanların, hastaların ayrım gözetmeksizin serbest bırakılmaları gerekir” ifadelerini kullandı.
Hasta tutuklular ölüme yakın dönemde tahliye ediliyor
Dayık, birçok hasta tutuklunun ancak ölüme yakın bir zaman diliminde tahliye edildikleri ve kısa bir süre sonra yaşamlarını yitirdiklerine de dikkat çekti. Dayık, “Tedavilerinin mümkün olduğu zamanda cezaevinde kötü şartlarda tutulan hasta mahpusların hastalıkları ağırlaşıyor. Ne zamanki hastalıkları ilerliyor, artık o zaman serbest bırakılıyor. Zamana yayılmış bir yaşamı sonlandırma… Bu kabul edilecek bir durum değil. En temel insan hakkı ihlal ediliyor. Her tutuklunun tedaviye erişim hakkı var, ancak bu sağlanmıyor” diye konuştu.
‘Buna karşı her yerde tutukluların sesi olarak, bu siyasi saikleri ortadan kaldırmak gerekiyor’
Hasta tutukluların sağlık hakkına erişmesi, tedavisini insan onuruna yakışır koşullarda görmesi için bütün demokratik kitle örgütlerinin harekete geçmesi gerektiğini dile getiren Dayık, “Baroların, hukuk örgütlerinin yaşanan insan haklarına karşı harekete geçme, insan hakları koruma misyonları var. Meclis İnsan Hakları Araştırma Komisyonu işlevsiz kalırsa onu harekete geçirecek olan Baro ve insan hakları dernekleridir. Anayasa’da tutukluların tahliyesi önünde bir engel yok, uygulanmasında sorunlar var. Siyasi saikler ile tutuklular tahliye edilmiyor. Buna karşı her yerde tutukluların sesi olarak, bu siyasi saikleri ortadan kaldırmak gerekiyor. İşkence ve kötü muamele insanlığa karşı bir suçtur. Bu herkesi bağlar. Biz hasta tutukluların sesi olmak zorundayız. Ağır hasta tutuklular başta olmak üzere bütün hasta tutuklular biran önce tahliye edilmeli” diye konuştu.
