Barış Konferansının sonuç bildirgesi açıklandı

İnsan Hakları Derneği, Diyarbakır’da 16-17 Mart tarihlerinde bir otelde gerçekleştirdiği “Kürt Meselesinin Çözümü ve Barış Konferansı”nın sonuç bildirgesini açıkladı.

İHD Diyarbakır Şubesi’nde gerçekleştirilen açıklamaya, İHD Eş Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban, İHD Diyarbakır Şubesi Başkanı Ercan Yılmaz, İHD Diyarbakır Şubesi Başkan Yardımcısı Suzan Mehmetoğlu, İHD Diyarbakır Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Berfin Elçi ve İHD Bölge Temsilcisi Mehmet Tahir Saçaklı katıldı.

İHD Diyarbakır Şubesi Başkanı Ercan Yılmaz’ın okuduğu sonuç bildirgesinde, “Kurulduğu günden beri barış hakkını savunan İnsan Hakları Derneği; Kürt Meselesinin çözümüne dair hak temelli çalışmalar yürütmekte ve bu çalışmalardan edindiği sonuçları tüm muhataplar ve paydaşlar ile paylaşmaktadır. Bu kapsamda gerçekleştirdiğimiz ve oturumlar evresini tamamladığımız “Kürt Meselesinin Çözümü ve Barış Konferansı” İHD’nin barışa dair yürüttüğü en güncel çalışmadır. Barış Konferansı; gelinen aşamada Kürt Meselesinin çözümsüzlüğündeki ısrarın topluma verdiği zararı tespit etmek, siyasetin bu konudaki farkındalığını sağlamak ve çözüme dair fikir üretmek adına gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda birçok akademisyen, yazar, sivil toplum örgütü mensubu, hak savunucusu, gazeteci ve siyasetçiyi bir araya getirerek Kürt Meselesinin demokratik çözümüne dair bir perspektif oluşturulmaya çalışılmıştır. Konferans içeriği ve programı hazırlanırken ise; özellikle bugüne kadarki çözüm girişimlerinin başarısız olma sebepleri, farklı toplum kesimlerinin olası bir çözüm sürecinde alabilecekleri roller, kadınların barışa dair çalışmalardaki temsiliyeti, siyasi partilerin çözüme dair sorumlulukları, sivil toplumun barış konusundaki önemi ve çatışma çözümünde dünya deneyimleri üzerinde durulmuştur” ifadeleri yer aldı.

16 ve 17 Mart 2024 tarihlerinde Diyarbakır’da gerçekleştirilen Barış Konferansının barışa dair özlemin bir tezahürü olarak; toplum ve basın tarafından yoğun ilgiyle karşılandığı ifade edilen bildiride, Kürt Meselesinin çözümü ve barışa dair toplam 6 oturumdan oluşan Konferans boyunca şu konularda yoğun tartışmalar yürütüldü;

Yoğun tartışmalar yaşanan konular

• Kürt Meselesi ile dünyadaki çatışma çözümü deneyimlerinin benzerlikleri ve farklılıkları,

• Olası bir barış sürecinde kadınların, sivil toplumun ve dini grupların sürece katılımlarının önemi,

• Barış mücadelesine her şart ve koşulda devam edilmesi gerektiği,

• Kürt meselesinin çözümünde önemli bir aktör olan Abdullah ÖCALAN üzerindeki devam eden tecrit uygulamaları,

• Kürtlerin farklı kesimlerinin kendi aralarındaki birlik ve diyaloğunun önemi,

• Çözüm girişimlerini sekteye uğratan hatalar ve politikalar,

• Kürt ve muhalif siyasetçilerin yargısal ve fiili uygulamalar ile siyaset yapmalarının engellenmesi,

• Çatışma süreçlerinde dahi taraflar arasındaki diyaloğun önemi,

• Kürtçenin, Kürt Meselesine dair taşıdığı değer,

• Kürt Meselesinin Türkiye demokrasisi ile bağı,

• Türkiye dışındaki bölgelerde Kürt Meselesine dair mevcut durum,

• Siyasi partilerin çözüme dair atabilecekleri acil adımlar,

• Çözümsüzlüğü besleyen şiddet politikaları

Konuları üzerinde tartışmalar yoğunlaşmıştır. ”

Kürt Meselesine dair barışın sağlanamamasına sebep olan sorunlar

• Siyasi partilerin Kürt Meselesinin çözümüne dair diyalog zemini oluşturamamaları,

• Kürt Meselesinde askeri yöntemler ve güvenlikçi yaklaşımların kullanımı konusunda ısrarcı tutum,

• Şiddet politikalarının barış zeminini oluşturmadaki engelleyici etkisi,

• Kürt meselesinin çözümünde önemli bir aktör olan Abdullah ÖCALAN’ın sürece dâhil olmasını engelleyen tecrit politikaları,

• İktidar partileri açısından asırlık Kürt Meselesinin çözümünün kısa vadeli politik çıkarlara tercih edilmesi,

• Çözüme dair girişimlerde ön hazırlıklar gerçekleştirilmeden ve yasal çerçeve oluşturulamadan hareket edilmesi,

• Şiddeti besleyen söylemlerin olağan hale gelmesi ve güncel politikayı belirlemesi,

• Kürt Meselesinin siyasi boyutunun yanında insan hakları perspektifinin gözardı edilmesi,

• Sivil toplumun barış talebine dair süreçlere katılımdaki noksanlıkları olarak değerlendirilmiştir.

• Kürt Meselesine dair özgür bir tartışma ortamı yaratmak adına başta ifade özgürlüğü olmak üzere temel hak ve özgürlüklerin önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Kürt meselesinin çözümü için öneriler

• Çatışmanın tarafları arasında müzakereyi mümkün kılacak bir diyalog mekanizması kurulmalı; kalıcı bir barış ortamını sağlamak için çatışmasızlık hali sağlanmalıdır.

• Siyasi partiler Kürt Meselesinin çözümüne dair niyet ve program ortaya koymalıdır.

• Abdullah ÖCALAN’ın sürece dâhil olabilmesi için uygulanan tecrit politikalarına son verilmelidir,

• İnsan haklarına dayalı, çoğulcu, kapsayıcı ve sivil bir Anayasa ivedi olarak gündeme alınmalı; Anayasanın toplumsal uzlaşı sağlamadaki rolü pekiştirilmelidir.

• Kürtlerin seçme ve seçilme ile temsil hakkını ortadan kaldıran uygulamalara son verilmelidir.

• Sivil toplum örgütleri ve baroların çözüme dair etkin rol almasının önündeki engeller kaldırılmalı; gerçekleştirilen Barış Konferansı gibi barışa dair yeni ve kapsamlı çalışmalar gerçekleştirmelidir.

• Kürt Meselesinin demokratik yöntemlerle çözümü için Kürt ve muhalif siyasetçilerin siyaset yapmalarının önündeki engeller kaldırılmalı; sivil siyasetin önü açılmalıdır,

• Kürtçenin hayatın her alanında kullanımının önündeki tüm engeller kaldırılmalı, Kürtçenin Kürt Meselesi bağlamındaki önemi göz önünde bulundurulmalıdır.

• Kürt Meselesinin çözümünde dünyadaki çatışma çözümü deneyimlerinden yararlanılmalı, Türkiye’nin çözüme dair girişimleri ve deneyimleri yeniden gözden geçirilerek özgün koşullara uygun mekanizmalar ve yasal çerçeve oluşturulmalıdır.

• Barışa dair yapılacak her türlü çalışmada kadınların eşit temsili sağlanmalı, sürece katılımları önündeki engeller kaldırılmalıdır.

• Savaş mağduru toplumlar arasında uluslararası dayanışma güçlendirilmelidir.

Kürt Meselesinin çözümü ve barış ortamının sağlanmasına dair çözüm önerileri aşağıda sıralanmıştır.