Türkiye’de yarın yapılacak 31 Mart yerel seçimlerinde 81 il, 973 ilçe ve 390 belde belediye başkanı ile 50 bin 336 muhtar belirlenecek. İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi üyelikleri için de seçim yapılacak.
Kayıtlı 61 milyon 441 bin 882 seçmenin bulunduğu seçimde, Türkiye genelinde 206 binden fazla sandık kurulacak.
Milyonlarca genç ise bu seçimde ilk defa oy kullanacak. Seçimlerde ilk defa oy kullanacak gençler ve seçim süreçlerini merak edenler için BBC süreci şöyle derledi;
Seçim günü takvim nasıl işleyecek?
İl ve ilçe merkezi dışında kalan köy, mahalle ve beldelerde ilçe seçim kurullarınca malzeme torbalarının sandık kurulu başkanlarına teslimi de bugün yapılacak.
Malzemeler oy verme günü bina sorumlularına teslim edilecek
İl ve ilçe merkezlerinde ise bina sorumlusu görevlendirilen yerlerde, ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca oy verme günü saat 05.00’da malzeme torbalarının bina sorumlularına teslimi, bina sorumlularının da teslim aldığı malzeme torbalarını ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca temin edilen araçlarla sandık çevrelerine getirerek görev yerlerindeki sandık kurulu başkanlarına tutanak karşılığı teslim etmesi işlemleri yapılacak.
Bina sorumlusu görevlendirilmeyen yerlerde, ilçe seçim kurulu başkanlıkları, malzeme torbalarını oy verme günü sandık kurulu başkanlarına sandık bölgesinde teslim edecek.
Takvime göre, 21 Mart’ta başlayan propaganda serbestliği, yarın saat 18.00’da, aynı tarihte başlayan seçim yasakları ise Pazar günü saat 23.59’da sona erecek.
Seçmenler nasıl oy kullanacak?
Seçmenler, nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını, YSK’nın internet sitesinden, e-Devlet kapısından, YSK’nin Seçmen Sorgulama Mobil Uygulamasından veya 444 9 975 numaralı YSK Çağrı Merkezi’nden kontrol edebilecek.
Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak.
Seçmen, üzerinde T.C. kimlik numarası bulunan resmi nitelikteki herhangi bir belgeyle oy kullanabilecek.
YSK daha önce de internet sitesinde yurt içi seçmen afişlerinin görsellerini paylaşmıştı.
Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak ve bunun cezası bulunuyor. Bu tür cihazların oy verme işlemi bitene kadar sandık kuruluna bırakılması gerekiyor.
Yeni evlenen ve henüz kimliğini değiştirmeyenler evlenme cüzdanı ile oy kullanabilecek.
Seçimlere kaç siyasi parti katılacak?
Seçimlere 34 siyasi parti katılacak.
Partilerin oy pusulasındaki sıralaması şöyle:
- Adalet ve Kalkınma Partisi
- İYİ Parti
- Sol Parti
- Büyük Birlik Partisi
- Memleket Partisi
- Anavatan Partisi
- Demokratik Sol Parti
- Yeniden Refah Partisi
- Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi
- Türkiye Komünist Partisi
- Anadolu Birliği Partisi
- Zafer Partisi
- Halkın Kurtuluş Partisi
- Türkiye Komünist Hareketi
- Bağımsız Türkiye Partisi
- Gelecek Partisi
- Yeni Türkiye Partisi
- Cumhuriyet Halk Partisi
- Emek Partisi
- Hür Dava Partisi
- Hak ve Özgürlükler Partisi
- Ocak Partisi
- Adalet Birlik Partisi
- Demokrat Parti
- Güç Birliği Partisi
- Millet Partisi
- Milli Yol Partisi
- Adalet Partisi
- Aydınlık Demokrasi Partisi
- Milliyetçi Hareket Partisi
- Türkiye İşçi Partisi
- Demokrasi ve Atılım Partisi
- Saadet Partisi
- Vatan Partisi
Tüm pusulalar kaç zarfa koyulacak?
Her seçmen, kanunda sayılan istisnalar dışında, hangi sandık seçmen listesinde kayıtlı ise ancak o sandıkta oy kullanabilecek.
Büyükşehir belediyesi sınırlarında yaşayan Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van’daki seçmen, “büyükşehir belediye başkanı”, “belediye başkanı”, “belediye meclis üyeliği” ile “muhtarlık ve ihtiyar heyeti” için oy verecek.
Büyükşehir olmayan illerde ise “il genel meclisi üyeliği”, “belediye başkanı”, “belediye meclis üyeliği” ve “muhtarlık ve ihtiyar heyeti” için oy verilecek. Köylerde de “il genel meclisi üyeliği” ile “muhtarlık ve ihtiyar meclisi” için kullanılacak.
Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası “beyaz”, il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula “turuncu”, belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası “mavi”, belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise “sarı” renkli olacak.
Seçmenler tüm oy pusulalarını tek zarfa koyacak.
Oy verme saatleri her yerde aynı mı?
YSK, seçimin Mart ayında olması nedeniyle mevsim şartları ve güneşin batış saatini dikkate alarak, doğudaki 32 ilde oy verme saatini 1 saat erkene aldı.
Bu nedenle, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis’te ve bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 olarak uygulanacak.
Bu illerin dışında kalan diğer yerlerde oy verme saatleri 08.00-17.00 olacak.
Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık; diğer illerde ise sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
Önce hangi oylar sayılacak?
Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık; diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
Yurt dışındaki seçmenler oy kullanacak mı?
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı her seçmen, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında, yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kurulacak sandıklarda oy verme hakkına sahip.
Yurt dışındaki seçmenler yerel seçimde oy kullanamıyor.
Yerel seçimlerde Oy kullanmamanın cezası var mı?
Yüksek Seçim Kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda oy kullanmama maddi olarak cezalandırılıyor.
2017 yılı Referandum seçimlerinde YSK tarafından belirlenen 22 TL tutar bir önceki 1 Kasım Pazar 2015 seçimlerinde de 22 TL olarak belirlenmişti. 2023 Genel Seçimlerde ise oy vermeme cezası 300 lira olarak belirlenmişti.
