Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat Mart ayında, bir önceki yılın aynı dönemine  göre yüzde 4,1 azalarak 22 milyar 571 milyon dolar oldu.  İthalat yüzde 6,3 azalarak 29 milyar 912 milyon dolar olarak gerçekleşti.

İlk çeyrekte ithalat ve ihracat 

Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 artarak 63 milyar 603 milyon dolar oldu.  

İlk çeyrekte ithalat ise yüzde 12,8 azalarak 83 milyar 945 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Enerji ve altın hariç rakamlar

Mart ayında enerji ürünleri ve altın hariç ihracat yüzde 5,1, ithalat yüzde 6,7 azaldı. 

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2024 Mart ayında yüzde 5,1 azalarak 21 milyar 915 milyon dolardan, 20 milyar 789 milyon dolara lodu. 

Mart ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 6,7 azalarak 24 milyar 452 milyon dolardan, 22 milyar 805 milyon dolara geriledi.

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Mart ayında 2 milyar 16 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 6,0 azalarak 43 milyar 594 milyon dolar olarak hesaplandı. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 91,2 oldu.

Mart’ta açık 7,3 milyar dolar

Mart ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,4 azalarak 8 milyar 379 milyon dolardan, 7 milyar 341 milyon dolara geriledi. 

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Mart ayında yüzde 73,8 iken, 2024 Mart ayında yüzde 75,5’e yükseldi.

İlk çeyrekte açık 20,3 milyar dolar 

Ocak-Mart döneminde dış ticaret açığı yüzde 41,5 azalarak 34 milyar 799 milyon dolardan, 20 milyar 343 milyon dolara geriledi.

 İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Mart döneminde yüzde 63,8 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 75,8’e yükseldi.

İmalat sanayinin ihracattaki payı 

Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2024 Mart ayında imalat sanayinin payı yüzde 94,6, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,5, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 oldu.

Ocak-Mart döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 93,9, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 4,1, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 oldu.

Ara mallarının ithalattaki payı 

Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2024 Mart ayında ara mallarının payı yüzde 69,9, sermaye mallarının payı yüzde 14,5 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,5 oldu.

İthalatta, 2024 Ocak-Mart döneminde ara mallarının payı yüzde 70,6, sermaye mallarının payı yüzde 14,8 ve tüketim mallarının payı yüzde 14,5 oldu.

En fazla ihracat Almanya’ya

Mart ayında ihracatta ilk sırayı 1 milyar 749 milyon dolar ile Almanya aldı. Bu ülkeyi 1 milyar 288 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 265 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 189 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 172 milyon dolar ile Birleşik Krallık takip etti. İlk beş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,5’ini oluşturdu.

Ocak-Mart döneminde ihracatta 5 milyar 232 milyon dolar ile yine Almanya yer aldı. Bu ülkeyi 3 milyar 804 milyon dolar ile ABD, 3 milyar 449 milyon dolar ile İtalya, 3 milyar 357 milyon dolar ile Irak ve 3 milyar 256 milyon dolar ile İngiltere izledi. İlk sbeş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,0’ını oldu. 

En fazla ithalat Çin ve Rusya’dan

Mart ayında ithalatta 3 milyar 900 milyon dolar ile Çin ilk sırada yer aldı. Bu ülkeyi 3 milyar 632 milyon dolar ile Rusya, 2 milyar 146 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 902 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 407 milyon dolar ile ABD izledi. İlk beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 43,4’ünü oluşturdu.

Ocak-Mart döneminde ithalatta ilk sırada  11 milyar 984 milyon dolar ile Rusya yer aldı. Bu ülkeyi 10 milyar 227 milyon dolar ile Çin, 6 milyar 282 milyon dolar ile Almanya, 4 milyar 632 milyon dolar ile İtalya, 4 milyar 146 milyon dolar ile ABD izledi. İlk beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,4’ünü oluşturdu.

Etkilerden arındırılmış rakamlar

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2024 Mart ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 0,8, ithalat yüzde 3,9 arttı. 

Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2024 yılı Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 1,1, ithalat yüzde 0,8 artış gösterdi. 

Yüksek teknolojili ürünler  

Mart ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,6 oldu. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,3 olarak hesaplandı. Ocak-Mart döneminde göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 93,9. Ocak-Mart döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı ise yüzde 3,1

Mart ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,5. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,3. Ocak-Mart döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 79,0. Ocak-Mart döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,8. 

Özel ticaret sistemine göre rakamlar

Özel ticaret sistemine göre, Mart ayında, ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 azalarak 20 milyar 663 milyon dolar, ithalat yüzde 7,6 azalarak 28 milyar 5 milyon dolar oldu. 

Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2024 yılı Ocak-Mart döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,1 artarak 57 milyar 794 milyon dolar, ithalat yüzde 13,1 azalarak 79 milyar 74 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Mart döneminde dış ticaret açığı yüzde 39,2 azalarak 34 milyar 998 milyon dolardan, 21 milyar 280 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Mart döneminde yüzde 61,6 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 73,1’e yükseldi.

Özel ve genel ticaret sistemi

Dış ticaret istatistikleri genel ticaret sistemi ve özel ticaret sistemi olmak üzere iki farklı ticaret sistemine göre hesaplanıyor. 

Genel ticaret sisteminde, bir ülkenin ekonomik alanına giren ve ekonomik alanından çıkan mallar kapsıyor. Bu sistemde, ülkenin ekonomik alanını oluşturan serbest bölgeler, gümrük antrepoları ve serbest dolaşım alanına giren veya bu alanlardan çıkan mallar hesaplamalara katılıyor. 

Özel ticaret sisteminde ise, gümrük antrepoları ve serbest bölgeler istatistiklerde yer almıyor, sadece ülkenin serbest dolaşım alanına giren ve bu alandan çıkan mallar kapsıyor. 

Kaynak: Ajans Bizim