Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılının ilk Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistiklerini yayımladı. Buna göre Kahramanmaraş merkezli depremlerde ölen Türk vatandaşlarının sayısı 45 bin 784 oldu. TÜİK, verilere geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyelilerin dahil edilmediğini belirtti.
Dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Mart 2023’te yaptığı açıklamada, deprem nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının 48 bin 448 olduğunu ve bunların 6 bin 660’nın yabancı uyruklu olduğunu açıklamıştı. Soylu, bu kişilerin büyük bir bölümünü Suriyelilerin oluşturduğunu söylemişti.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ise depremlerin birinci yıl dönümünde yaptığı açıklamada, merkez üs olan Kahramanmaraş dışında Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ’da 53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiğini, 107 bin 213 kişinin de yaralandığını söylemişti.
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il Adıyaman
TÜİK’in 2023 ölüm istatistiklerinde 6 Şubat kaynaklı ölümler, dışsal yaralanma nedenleri ve zehirlenmeler altındaki kazalar istatistikleri içinde yer alıyor. Buna göre geçen yıl kazalarda ölenlerin sayısı yaklaşık 60 bin oldu. TÜİK verilerinde depremlerdeki ölümlerin illere göre dağılımıyla ilgili daha fazla detay açıklanmadı.
Ancak verilere göre deprem bölgesindeki iller geçen yıl kaba ölüm hızının en yüksek olduğu kentler arasında yer aldı. Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı, 2022 yılında binde 5,9 iken 2023 yılında binde 6,2 oldu. Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il, bin kişi başına 18 ölümün düştüğü Adıyaman oldu. Bu ili binde 17,1 ile Hatay, binde 14,8 ile Kahramanmaraş, binde 10,6 ile Kastamonu izledi.
Kaba ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 2,3 ile Şırnak oldu. Bu ili binde 2,5 ile Hakkari, binde 3’er ile Batman ve Van izledi. Depremlerin ölümcül etkisiyle birlikte ülke genelinde toplam ölüm sayısı 2022 yılında 505 bin 269 iken 2023 yılında yüzde 4,1 artarak 525 bin 814 oldu. Ölen kişilerin yaklaşık yüzde 54’ünü erkekler, yüzde 46’sını kadınlar oluşturdu.
İntihar oranının en fazla olan iller Hakkari, Edirne ve Muğla
Ülke genelinde birincil ölüm nedeniyse 2023 yılında toplam 176 binden fazla kişinin ölümüne neden olan dolaşım sistemi hastalıkları oldu. Tüm ölümlerin yüzde 33’ünden fazlasına neden olan dolaşım sistemi hastalıklarını, ölümlerin yüzde 15’ine neden olan iyi huylu ve kötü huylu tümörler ve yüzde 13’üne neden olan solunum sistemi hastalıkları izledi.
Deprem kaynaklı ölümlerin de yer aldığı dışsal yaralanma nedenleri ve zehirlenmeler kaynaklı ölümlerin oranıysa yüzde 12,3 oldu.
TÜİK verilerine göre bir önceki yıl 4,96 olan kaba intihar hızı 2023 yılında 4,76’ya geriledi. Yüz bin kişi başına düşen intihar sayısını ifade eden kaba intihar hızının en yüksek olduğu iller Ardahan, Hakkari, Edirne ve Muğla oldu. TÜİK, ölümler ve nedenlerine dair istatistiklerinde Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) veri tabanında yer alan ölüm verileriyle Sağlık Bakanlığı, Ölüm Bildirim Sistemi’nden elde edilen ölüm nedeni verilerini kullandığını söylüyor.
TÜİK 2023 yılı nüfus istatistiklerine göre deprem bölgesindeki bazı illerde nüfus artış hızı bugüne kadar görülen en düşük seviyelere gerilemişti. (BBC Türkçe)
