Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Diyarbakır’ın Sur ilçesine bağlı Cevat Paşa, Dabanoğlu, Fatihpaşa, Hasırlı, Savaş ve Cemal Yılmaz mahallelerinde 2 Aralık 2015’te yasak ilan edildi. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) 2019 verilerine göre, yasak sürecinde 334’ü tescilli olmak üzere 3 bin 569 yapı yıkıldı. 2015’ten bu yana vakıflara ait olan evler ile kiliseler kısmen onarılırken, ihalesi Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ) verilen tescilli evlerin yapımı ise halen tamamlanmadı. 

 

Ev sahipleri Hacı Kartal ve İsmail Özmez, 9 yıldır evlerinin kendilerine teslim edilmesini bekliyor. Kartal ve Özmez’e ait evlerin büyük bölümü inşa edildi. ancak altyapı, elektrik ve su tesisatları için yeni ihale yapılacağından evler teslim edilmiyor. Söz konusu ihalelerin ise 2025 yılının Mart ayında yapılması bekleniyor. 

Mezopotamya Ajansına konuşan yıkımların olduğu Cemal Yılmaz mahallesinde oturan Hacı Kartal, “9 sene önce ‘evlerinizi yapacağız’ diyerek, bizi evlerimizden çıkardılar. Ama hala evlerimiz yapılmadı ve şuan 20 bin TL ev kirası veriyorum. Bu mağduriyetimin giderilmesini istiyorum” şeklinde konuştu.

 

Kartal, bitme aşamasına gelen evlerinin kalan altyapı, su ve elektrik işlemleri için Mart 2025’te yeni bir ihalenin yapılmasının bekleneceğini mühendislerden öğrendiklerini kaydetti. Kartal, “Bu karardan dolayı mağduruz. Eski evimizi yıktılar ve daha sonra tamamlamadılar. Evimin inşaatında şuan alt yapı, doğal gaz, elektrik, su gibi eksiklikler var. Kendimiz yapma talebinde bulunduğumuzda ise ‘siz yapamazsınız, bekleyeceksiniz, devlet yapacak’ diyorlar. Devlet isterse bir ayda bu evin inşaatını bitirir ama yapmıyor. Adeta bizi cezalandırıyor” diye belirtti. 

 

Yıkımdan bugüne devletin kendilerine hiçbir maddi veya manevi destekte bulunmadığını söyleyen Kartal, “Bugüne kadar evimizi yapmadılar, eğer bundan sonra da yapmazlarsa kendim yapacağım. Yukarıda bir tane vakıf evi var. Onu yapıp bitirdiklerinde ev sahibine 3 Milyon 960 bin TL borç çıkardılar. Bu evleri tamamladıklarında bize ne kadar borç çıkaracaklar o da belli değil” diye konuştu. 

Aynı mahallede evi bulunan İsmail Özmez ise, bir yılda yapılması gereken evlerinin 9 yıldır tamamlanamadığını ifade etti. Özmez, şunları söyledi: “Devlet bize baskı yapa yapa evimizden çıkarttı. UNESCO el atıp, bize ödenek çıkardığı halde devlet bize herhangi bir para ödemedi ve hepsini alıp yedi. Neredeyse on tane müteahhit gidip geldi ama evlerimiz halen yapılmadı. Şuan herhangi bir gelirimiz yok ve kirada oturuyoruz. Dolayısıyla mağduruz. Devletten de hiçbir beklentimiz kalmadı. Evlerimizin inşaatı sona gelmiş durumdu. Ama onarımı durduruldu. Bunun üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü’ne başvuruda bulunduk.  Müdürlük 2025’te evlerin onarımı için yeni bir ihalenin yapılacağını ve tarihten sonra çalışmaların tekrar başlanacağını bildirdi.”