Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO), Türkiye’de milletvekilleri, hakimler ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesine dair dördüncü ara uyum raporunu bugün Strasbourg’da açıkladı.
Rapor GRECO tarafından kabul edilen üçüncü uyum raporunun kabul edilmesinden bu yana yerine getirilmemiş tavsiyelerin uygulamalarındaki ilerlemeyi ele alıyor.
DW Türkçe’den Kayhan Karaca‘nın haberine göre Türkiye şu anda bu 22 tavsiyeden 10’u yerine getirilmemiş, dokuzu kısmen yerine getirilmiş ve sadece üçü için ise “tatmin edici” şekilde yerine getirmiş olarak gösteriliyor.
Raporda Milletvekillerine Yönelik Etik Davranış İlkeleri kanun tasarısının gidişatı, milletvekili mal beyanlarının doğrulanması, yasama sürecinin saydamlığı ve milletvekilliği dürüstlüğünün temini konusunda ilerleme kaydedilmediği not ediliyor.
HSK yapısı Avrupa standartına getirilmeli
Yargı Etiği Bildirgesinin hakim ve savcılara yönelik uygulama kılavuz ilkeleriyle desteklenmesi, hakim ve savcıların etik davranışlarına ve dürüstlüğüne yönelik net ve nesnel değerlendirme kriterleri gibi somut adımlar atılması istenen raporda, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) yapısının Avrupa standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi gerektiği belirtiliyor.
GRECO hakimler ve savcılar bakımından rüşvetin önlenmesi konusunda ise özellikle “yürütme erkinden ve siyasi etkiden bağımsızlık” ilkesiyle ilgili tavsiyelerin yerine getirilmediğini belirtiyor. Bu kapsamda, HSK’nın bağımsızlığının güçlendirilmesi ve özellikle hakimlerin kariyerleriyle ilgilenen özerk kurumların üyelerinin en az yarısının kendi meslektaşları tarafından seçilmesini gerekli kılan Avrupa Konseyi standartlarının uygulamaya konulması isteniyor.
Hakimlerin rızası dışı yerlerinin değiştirilmesi olasılığı azaltılmalı
Raporda, hakim ve savcıların yerlerinin “rızalarına aykırı olarak” değiştirilme olasılığının azaltılarak yargı mensuplarının görev sürelerine ilişkin teminatın önemli oranda güçlendirilmesine ve bu süreçlerle ilgili bir inceleme mekanizması kurulmasına yönelik tavsiyenin yerine getirilmediği gözlemine de yer veriliyor. Ankara bu konuda GRECO’ya sunduğu görüşte, hakim ve savcıların atanması ve yerlerinin değiştirilmesi sisteminin ülkenin belirli coğrafi koşulları dikkate alınarak düzenlendiğini bildirmişti. Ancak GRECO, HSK’nın bir yandan hakim ve savcıların bir yargı bölgesinden diğerine nakledilmelerinde rol oynarken aynı zamanda bu konuda itiraz mercii olarak hareket edemeyeceğini hatırlattı.
GRECO’ya göre, adalet bakanının hakim ve savcıların görev dokunulmazlıklarının kaldırılabilmesine izin verebilme yetkisinin yargıya devredilmesi ve yürütme makamları ile Adalet Akademisi arasındaki kurumsal bağlantıların, yargının Akademinin esas muhatabı olarak katılımını güçlendirmek için yeniden incelenmesine yönelik daha önce gündeme getirilen tavsiyeler konusunda da ilerleme kaydedilmiş değil. (DW)
